BUDOWA CIAŁA Gąbki – worek wyrzutowy, komórki kołnierzykowate, titopotencjalne, pełzakowate, mają mezogleę, igły bądź włókna Parzydełkowce – jama gastralna, epiderma, mezoglea, endoderma Płazińce – trójwartwowe (więc mezoderma), perenchyma Nicienie – hydroszkielet, pseudoceloma z płynem Pierścienice – matameria, cefalizacja, parapodia, mają celomę Skorupiaki – głowotułów, odwłok, 2 pary czułek Pajęczaki – głowotułów i odwłok, kędziołki przędne Owady – głowa, tułów, odwłok, dwie, jedna lub brak skrzydeł Mięczaki – płaszcz, jama płaszczowa, lejek, noga
POKRYCIE CIAŁA Płazińce – syncytium, rabdity, mięśnie okrężne, skośne, podłużne Nicienie – oskórek + hipoderma, silnie zredukowane mięśnie Pierścienice – oskórek, hydroszkielet, mięśnie okrężne i wzdłużne Stawonogi – chitynowy oskórek i mięśnie Mięczaki – gruczoły śluzowe, muszla
UKŁAD POKARMOWY Płazińce – gardziel, dwie części jelita, brak odbytu, niektóre w ogóle nie mają Nicienie – mają odbyt, 3 odcinki jelita, środkowy bez oskórka, gardziel i wargi
Pierścienice – drożny, 3 odcinki, wola Stawonogi – 3 odcinki, wole; Skorupiaki – 2 częściowy Żołądek Mięczaki – 3 odcinki, tarka,
WYMIANA GAZOWA Pierścienice – wodne mają oskrzela Skorpiony i część pajęczaków – płuchotchawki Pajęczaki i owady – tchawki Larwy niektórych owadów – skrzelotchawki
Stawonogi wodne – skrzela Mięczaki – skrzela lub jama płucna
UKŁAD KRWIONOŚNY Pierścienice – układ zamknięty, naczynie grzbietowe i brzuszne, bez serca Stawonogi – otwarty, hemolimfa, mają serce Mięczaki – otwarty, serce (u głowonogów zamknięty, dwa obiegi i serca skrzelowe)
UKŁAD NERWOWY Płazińce – dwa zwoje nerwowe, statocysty Nicienie – pierścień okołogardzielowy, pnie nerwowe
Stawonogi – zwoje nadprzełykowe, łańcuszek nerwony, centralizacja, ommatidie, narządy tympanalne Mięczaki – obręcz okołogardzielowa i spoidła
UKŁAD WYDALNICZY Płazińce – protonefrydialny, komórki płomykowe Nicienie – kształt litery H, kanały wydalnicze, przewód wydalniczy i kanał poprzeczny, komórki fagocytarne Pierścienice – metanefrydia, komórki chloragogenowe, mocznik
Stawonogi – metanefrydia, cewki malpighiego, amoniak, kwas moczowy Mięczaki – metanefrydia, amoniak, mocznik, kwas moczowy
ROZMNAŻANIE
Parzydełkowce – bezpłciowe (pączkowanie, strobilizacja) lub płciowe (głównie rozdzielnopłciowe meduzy) Wirki – rozwój prosty Przywry, tasiemce – złożony Nicienie – płciowo, dymorfizm płciowy, rozwój prosty lub złożony Wieloszczety – rozdzielnopłciowe, zapłodnienie zewnętrzne, rozwój złożony bez przeobrażenia Skąposzczety i pijawki – obojnaki, zapłodnienie krzyżowe, mufka, siodełko, zbiorniczki nasienne, kokon Stawonogi – płciowy, rozdzielnopłciowe, prosty lub złożony Mięczaki – płciowy, rozdzielnołciowe lub obojnaki, zewnętrzne, wewnętrzne, jajorodne lub jajożyworodne, rozwój prosty lub z larwą
Przyjemne zwierzaczki. Większość ma wysokie wymagania, co do wody. Mają symetrię promienistą, a larwy symetrie dwuboczne. Jest 5 gromad szkarłupni: liliowce, rozgwiazdy, wężowidła, jeżowce, strzykwy.
BUDOWA CIAŁA
Większość układów ma uproszczoną budowę (mniej pisania, mniej nauki :D). Są trójwarstwowe, posiadają celomę i (jako jedyne z bezkręgowców) są wtórouste. W ciałku szkarłupni wyodrębnia się tarczę (część centralną) oraz 5 lub więcej ramion. Nie mają głowy a jedynie tzw. CZĘŚĆ ORALNĄ (͡° ͜ʖ ͡°), gdzie jest gęba oraz ABORALNĄ, gdzie jest odbyt.
POKRYCIE CIAŁA
Pokryte są orzęsionym nabłonkiem. Pod nim znajduje się warstwa tkanki łącznej w której rozwinął się wewnętrzny szkielet zbudowany z wapiennych płytek.
UKŁAD POKARMOWY
Składa się z jelita przedniego, środkowego i tylnego. Czyli norma. Liliowce odżywiają się planktonem. Rozgwiazdy są uroczymi drapieżnikami. Drobne ofiary połykają w całości, a jak mają na obiad coś większego to wyciągają żołądek przez otwór gębowy i zaczynają trawić jedzenie na zewnątrz ciała. Wężowidła też się w większości drapieżnikami. Nie mają one jelit ani odbytu. Jeżowce odżywiają się mułem dennym (denne jedzenie) i drobnymi organizmami zeskrobywanymi z podłoża. Strzykwy żrą muł.
WYMIANA GAZOWA
Nie mają układu oddechowego lub jest słaby. U jeżowców, wężowideł i rozgwiazd jego f-cję pełnią wyrostki zwane SKRZELAMI POWŁOKOWYMI oraz NÓŻKI AMBULAKRALNE. Ambulakralne. Ambulakralne. Strzykwy mają dwa duże worki zwane PŁUCAMI WODNYMI. Liliowce są biedne, bo nie mają nic.
TRANSPORT SUBSTANCJI
Układ krwionośny zwany HEMALNYM jest otwarty. Oprócz tego jest jeszcze tzw. układ wodny (AMBULAKRALNY). Jest to system kanałów wypełnionych płynem.
UKŁAD NERWOWY
Układ składa się z pierścienia i pni nerwowych odchodzących od niego promieniście. Bodźce nerwowe odbierane są za pomocą nóżek ambulakralnych. Ambulakralnych. Ambulakralnych. A u niektórych również czułki. Rozgwiazdy i jeżowce mają fotoreceptory w postaci oczek. Oraz statocysty.
ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ
Są rozdzielnopłciowe. Ich gonady mają postać woreczków. Wszystkie poza żyworodnymi strzykwami są jajorodne. U szkarłupni zapłodnienie jest wewnętrzne. Larwy mają symetrię dwuboczną i są wolno żyjące.
Strzykwy w przypadku zagrożenia wyrzucają swoje narządy wewnętrzne przez otwór odbytowy. Ale sobie je później regenerują.
Zasiedliły prawie całą planetę ziemską. Większość żyje w morzach i w oceanach. Podczas suszy zapadają w stan ANABIOZY. Wciągają ciało do muszli i zakrywają jej ujście śluzem z dużą zawartością soli wapnia. Dzielą się na: chitony, jednotarczowce, łódkonogi, małże, ślimaki i głowonogi.
BUDOWA CIAŁA
Mają miękkie ciało pozbawione szkieletu, nagie, okryte częściowo lub całkiem zakryte muszlą. Dzieli się je na 3 części: głowę, worek trzewiowy i nogę. Worek jest okryty fałdem nazywany PŁASZCZEM. Między płaszczem a workiem jest JAMA PŁASZCZOWA. Taka kieszeń na narządy wymiany gazowej i ujścia układów wydalniczego, pokarmowego i rozrodczego. Noga jest silnie umięśniona i służy jak to noga: do ruchu. U głowonogów jej przednia część przekształca się w przyssawki ramion oraz LEJEK (f-cja lokomocyjna).
Są to zwierzątka trójwarstwowe z wtórną jamą ciała ale również i pierwotną, gdzie wylewa się krew z naczyń.
PORÓWNANIE BUDOWY POSZCZEGÓLNYCH MIĘCZAKÓW Jednotarczowce: Jednoczęściowa, stożkowata muszna. Niewielka głowa. Krótki płaszcz. Chitony: Muszla z 8 płytek, słabo wyodrębniona głowa, ciało spłaszczone grzebieto-brzusznie. Płaszcz otacza głowę (pewnie dlatego jest słabo wyodrębniona yolo) Małże: Muszla z dwóch symetrycznych części. Nie mają głowy :O Płaszcz tworzy dwie fałdy. Łódkonogi: jednocześciowa lekko wygięta muszla. Słabo rozwinięta głowa. Walcowate ciało, płaszcz tworzy taką rurkę, która je otacza. Ślimaki: jednoczęściowa, asymetryczna muszla. Ładna głowa 🙂 Noga na brzusznej stronie worka. Głowonogi: Muszla słabo rozwinięta, ukryta wewnątrz ciała. Wyraźna głowa z dużymi oczami, noga przekształcona w ramiona i lejek.
POKRYCIE CIAŁA
Pokryte są jednowarstwowym nabłonkiem z gruczołami śluzowymi a na brzegu płaszcza wydzielające takie cudowne coś dzięki czemu tworzy się muszla. Śluz chroni przed urazami (też kto dotknie takie śliskie coś ble xD) i ułatwia poruszanie się na podłożu. Pod nabłonkiem jest tkanka łączna a pod nią mięśnie. Całość tworzy wór powłokowy (już nie powłokowo mięśniowy, jak u płazińców, nicieni i pierścienic). Muszla zbudowana jest z węglany wapnia i KONCHIOLINKI. Muszla składa się z 3 warstw. Najbardziej na zewnątrz jest warstwa rogowa, w środku porcelanowa (żeby się nie stłukła :P), a całkiem wewnątrz perłowa (żeby było mięciutko i przyjemnie).
UKŁAD POKARMOWY
Znowu są trzy odcinki! Jelito przednie czyli otwór gębowy, gardziele (gdzie jest ślina) oraz u większości mięczaków znajduje się tam TARKA służąca do rozdrabniania pokarmu. Pokarm z gardzieli trafia do żołądka, ggdzie uchodzi przewód dużego GRUCZOŁU WĄTROBOWO-TRZÓSTKOWEGO wytwarzający enzymy. Jelito środkowe to kilka pętelek, a potem jest jelito tylnie, gdzie jest odbyt. Niektóre mięczaki są jadowite. Małże są filtratorami i jedzenie najpierw przepływa im przez skrzela. Głowonogi to drapieżniki i mają mocne szczęki. Ofiarę owijają ramionami i wbijają się w nie szczękami. Miło no nie?
UKŁAD ODDECHOWY
Głównie są to skrzela. U niekótrych są to wyrostki zwane skrzelami wtórnymi. U ślimaków f-cję układu przejąła sieć naczyń krwionośnych w cianach jamy płaszczowej nazywana JAMĄ PŁUCNĄ. Niektóre gatunki mające jamę płucnę zasiedliły wodę, ale wynurzają się co jakiś czas aby zaczerpnąć powietrza.
UKŁAD KRWIONOŚNY
Mają otwarty układ krwionośny oraz serce otoczone workiem osierdziowym, składające się z komory oraz jednego lub dwóch przedsionków. Krew jest najczęściej bezbarwna, ale czasami może być czerwona (jaki to barwnik?) lub niebieska (a to jaki?).
Głowonogi mają najbardziej skomplikowany układ ze wszystkich bezkręgowców. (głowonogi w ogóle są fajne). Jest prawie zamknięty, serce składa się z komory i 2-4 przedsionków. Przed przedsionkiem krew wpada do skrzeli (dlatego liczba przedsionków = liczbie skrzeli) i przepływa przez tzw. serca skrzelowe. Są dwa obiegi krwi. Duży i mały
UKŁAD NERWOWY
Składa się z OBRĄCZKI OKOŁOGARDZIELOWEJ i pni nerwowych połączonych spoidłami. U form wyższych powstają zwoje nerwowe. Większość ma parzyste zwoje głowowe, nożne, płaszczowe i trzewiowe. U głowonogów zwoje zlewają się mózg umieszczony w chrzęstnej puszcze mózgowej. Przez co głowonogi są mądrzej nawet od wielu ssaków 🙂
Mają dobrze rozwinięte narządy zmysłów. Mają statocysty i receptory dotykowe. Niżej zorganozwane mają plamki oczne. Oczy ślimaków są osadzone na czułkach. Głowonogi znowu są najlepsze, bo ich oczy mają możliwość AKOMONDACJI czyli zmianą ostrości obrazu.
UKŁAD WYDALNICZY
Mają nerki z przekształconych metanefrydiów. Orzęsione lejki otwierają się do jamy worka osierdziowego. Mocz wylatuje sobie moczowodami i trafia do jamy płaszczowej. Mięczaki wydalają amoniak i mocznik, a lądowe kwas moczowy.
ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ
Wyłącznie płciowo (czyli tak samo jak stawonogi xD). Są rozdzielnopłciowe lub obojniacze. U gatunków morskich zapłodnienie jest zewnętrzne bądź w jamie płaszczowej. U ślimaków lądowych dochodzi do zapłodnienia wewnętrznego, krzyżowego. Większość jest jajorodna, parę jajożyworodna. Rozwój głównie prosty. U innych pojawia się larwa, albo kolejna larwa zwana ŻEGLARKIEM.
Czy ośmiornice nie są niesamowite?
Ciekawostka: podobno lubią głaskanie – uspokaja je ;D
Najliczniejszy typ zwierząt. Niestety. Dużo pisania. Dzielą się na 3 podtypy: skorupiaki, szczękoczułkowce (m.in pajęczaki) oraz tchawkowce (wije i owady).
BUDOWA CIAŁA
Ciało podzielona na segmenty tzw. TAGMY. Jest to: głowa, tułów i odwłok. Jest to tym metamerii zwany heteronomiczną, ale to już wiecie 😉 U niektórych gatunków np. głowa i tułowie zlewa się w głowotułów. Odnóża wywodzą się z parapodiów pierścienic (pranóg :P). Mają budowę odcinków połączonych stawami (stąd nazwa). Są parę typó odnóży:
Głowowe – pełnią f-nkcję narządów zmysłów i służą do pobierania pokarmu.
Tułowiowe – narząd ruchu
Odwłokowe – różne f-cję np. związane z rozrodem.
Są to zwierzęta trójwarstwowe (co już też się powinniście domyślać :)) Przestrzeń pomiędzy ich narządami wewnętrznymi powstaje poprzez połączenie jamy pierwotnej z jamą wtórną i jest nazywana MIKSOCELEM (wymiksowana celoma). Jamę wypełnia HEMOLIMFA (taki płyn tkankowy u owadów).
Skorupiaki mają: głowotułów i odwłok, 2 pary czułek, odnóża gębowe: żuwaczki i 2 pary szczęk, 8 par u wyższych (u niektórych 3 przednie przekształcone w szczękonóża) u niższych bywa różnie, podobnie z odnóżami odwłokowymi u wyższych 6 par, a u niższych brak. Nie mają skrzydeł. Pajęczaki: głowotułów i odwłok, brak czułek, odnóża gębowe: nogogłaszczki i szczękoczułki, 4 pary odnóż tułowiowych, brak odnóż odwłokowych bądź przekształcone na KĘDZIOŁKI PRZĘDNE. Brak skrzydeł. Owady: głowa, tułów i odwłok, jedna para czułek, odnóża gębowe: żuwaczki i dwie pary szczęk, trzy pary odnóży tułowiowych, brak odwłokowych, dwie pary skrzydeł, jedna albo brak.
APARATY GĘBOWE:
1) gryzący – pobieranie pokarmu stałego np. u chrząszczy i larw
2) gryząco-liżący – rozdrabnianie pyłku kwiatowego, wysysanie płynnego pokarmu np. u os, pszczół i trzmieli
3) liżący – zlizywanie pokarmu lub rozpuszczanie go enzymami trawiennymi np. mucha domowa
4) kłująco-ssący – przebicie ciała, pobieranie soków roślin bądź płynów zwierząt np. nasz przyjaciel komar
5) ssący – wysysanie pokarmu np. u motylków
ODNÓŻA TUŁOWIOWE
1) kroczne
2) czepne
3) skoczne
4) pływne
5) grzebne
6) chwytne
POKRYCIE CIAŁA
Jest pokryte przez oskórek (podobnie jak u pierścienic, nicieni). Składa się on głównie z chityny oraz białek i tłuszczów. Niemal nieprzepuszczalny dla wody i gazów. Jest szkieletem zewnętrznym dla stawonogów. Zrzucany jest podczas linienia. Pierwsze zwięrzęta bez woru powłokowo-mięśniowego! Ich mięśnie są zbudowane z taknki poprzecznie prążkowanej. Skrzydła to wyroby powłoki ciała.
UKŁAD POKARMOWY
Składa się z 3 odcinków (co za niespodzianka…). Chitynoa kutykula wyścieła przednie i tylnie wejście.
1) Jelito przednie – przełyk, wole (czasami) i żołądek.
2) Jelito środkowe
3) Jelito tylnie.
Skorupiaki są takie fajne że mają dwukomorowy żołądek. Pierwszy tzw. ŻUJĄCY, który rozciera pokarm, a drugi GRUCZOŁOWY, gdzie są gruczoły trawienne. Pajęczaki mają silnie umięśnioną gardziel która również pełni f-cję pompy takiej jak u pierścienic. Wstępne trawienie u tych uroczych i lubianych zwierzątek zaczyba się poza przewodem pokarmowym (co sprawia, że są jeszcze bardziej urocze). Oblewają ofiary wydzieliną i zasysają 🙂 U owadów charakterystyczną (ponoć) cechą jest brak innych gruczołów poza ślinowymi, które wydzielają substancję dużą ilością enzymów trawiennych i wszystkie idą sobie do wola, gdzie trawią pokarm. U motyli gruczoły te czasami przekształcają się w gruczoły przędne.
UKŁAD ODDECHOWY
U stawonogów wodnych narządami oddechowymi są skrzela – wyrostki znajdujące się na tułowiu, odnóżach bądź odwłoku. Mogę być zewnętrzne lub wewnętrzne. U lądowych występują płucotchawki oraz tchawki. Płucotchawki (u skorpionow i cześci pajęczaków) są to takie komory w odwłoku zawierające blaszki w których krąży hemolimfa. Prowadzą do nich takie otworki zwane PRZETCHLINKAMI. U cześci pajęczaków i owadów swystępują tchawki. Są to silnie rozgałęzione rureczki przenikające do wszystkich narządów. W najcieńszych z nich jest płyn rozpuszczający gazy oddechowe. Mają przetchlinki.
Larwy niektórych owadów mają SKRZELOTCHAWKI. Są to tak jakby płucotchawki ale bez przetchlinek.
UKŁAD KRWIONOŚNY
Mają otwarty układ krwionośny. To znaczy, że krew lata im jak chce. A wybaczcie, one nie mają krwi lecz hemolimfę (zapamiętać!). Mają serce! Jako pierwsze 😀 A w nim dziury przez które wpada hemolimfa tzw. OSTIA zaopatrzone w zastawki. Serce mieści się w worku osierdziowym. U owadów hemolimfa jest bezbarwna u innych czerwona (zawiera hemiglobinę) lub niebieska (HEMOCYJANINĘ).
UKŁAD NERWOWY
Podobnie jak u pierścienic składa się on z pary zwojów nadprzełykowych (mózgowych), obrączki okołoprzełykowej i jednego (u pierścienic jest para) zwoju podprzełykowego. Od zwoju podprzełykowego ciągną się dwa PNIE NERWOWE połączone spoidłami poprzecznymi i ze zwojami segmentalnymi. U wiele stawonogów tworzy się mózg! (przez silny rozwój zwojów nadprzełykowych). Składa się z 3 części: przodomózgowia, śródmózgowia i tyłomózgowia. Pnie i zwoje zlewają się, tworząc brzuszny ŁAŃCUSZEK NERWOWY. Prowadzi to do centralizacji układu nerwowego.
Narządy zmysłów są bardziej rozwinięte (coraz mądrzejsze te zwierzątka, no nie?). F-kcję fotoreceptorów pełnią OCZY PROSTE reagujące na natężenie światła oraz OCZY ZŁOŻONE wytwarzające obraz. Oczy złożone składają się z OMMATIDIÓW – takich tam małych elemencików. Wytwarzają obraz mozaikowy. Mają również chomoreceptory w postaci narządu smaku i węchu. Są na czułkach i odnóżach koło otworu gębowego (czaicie wąchać rękami?). W tych miejscach są również mechanoreceptory w postaci włosków czuciowych. Część stawonogów ma również na odwłoku lub odnóżach NARZĄDY TYMPANALNE. Są to specjalne narządy słuchu (czaicie słyszeć dupą?). Oraz mają statocysty (jak np. parzydełkowce i płazińce).
UKŁAD WYDALNICZY
Narządami wydalania są przekształcone metanefrydia. Składają się z pęcherzyka i kanału wydalniczego. Ich ujścia czerpią nazwę z lokalizacji np. gruczoły czułkowe są przy czułkach, szczękowe a u pajęczaków również biodrowe.
U owadów, wijów i niektórych pajęczaków występują CEWKI MALPIGHIEGO. Malpighiego. Malphigiego. Malpighiego. Malpighiego. Malpighiego. Sorki nie umiem zapamiętać tej nazwy. Malpighiego. A właściwie jak jej się pisze. Malpighiego. W każdym razie są to ślepo zakończone rurkowate uwypuklenia na granicach jelita. Zbierają zbędne produkty materii i przekazują do układu pokarmowego, gdzie są usuwane przez odbyt razem z kupą 🙂 Wodne wydalają amoniak, a lądowe kwas moczowy.
ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ
Wyłącznie płciowy! Są z reguły rozdzielnopłciowe. Wyraźny dymorfizm płciowy. U samic z tyłu znajduje się POKŁADEŁKO – narząd w postaci rurki umożliwiający składanie jaj np. w glebie, pod korą drzew lub w innych zwierzęciach (:)). U wodnych zapłodnienie jest zewnętrzne a u lądowych wewnętrzne Większość jest jajorodna. Wyjątek skorpion, który jest jajożyworodny.
Rozwój może być prosty bądź złożony. Prosty jest bardzo prosty – maluchy wyglądają jak miniaturki rodziców. Złożonego są dwa typy:
1) Z przeobrażeniem niezupełnym (ważki, prostoskrzydłe). Z jaja wykluwają się larwy różniące się od imago tylko brakiem skrzydeł, proporcjami ciała i niedojrzałością narządów rozrodczych ale z każdym linieniem stają się coraz bardziej podobne.
2) Z przeobrażeniem zupełnym (chrząszcze, motyle). Larwa wygląda zupełnie inaczej, inaczej żyje, kilkakrotnie linieje, a potem zamienia się w poczwarkę – następuje wtedy przebudowa wszystkich organów. Czaicie to ona po prostu na moment przestaje istnieć. A później powłoki poczwarki pękają i wychodzi dorosły osobnik. Nazywa się to metamorfozą (przeobrażeniem).
Spotyka się także z gatunkami rozmnażającymi się na drodze partenogenezy.
Głównie gatunki zasiedlające wody słone, rzadziej słodkie. Część z nich żyje w glebie. Nieliczne są pasożytami. Dzielą się na 3 gromady: wieloszczety, skąposzczety i pijawki.
BUDOWA CIAŁA
Najbardziej charakterystyczna jest METAMERIA czyli segmentacja ciała. Jak już powinniście pamiętać, może się ona dzielić na segmentację homogeniczną (czyli są do siebie podobne) i heteronomiczną (czyli mogą się różnić). Niezależnie od tego ten pierwszy kawałek PRZEDGĘBOWY i ostatni KOŃCOWY zawsze będą się różnić. U niektórych wieloszczetów w procesie CEFALIZACJI (tworzenie się głowy) tworzy się odcinek głowowy. Niektóre segmenty u tej grupy mają PARAPODIA (pranóża :)) – wyrostki które pomagają im się poruszać. Tylko one je mają, więc czują się fajne.
Są to zwierzęta trójwarstwowe jednak należą do wtórnojamowców czyli mają wykształconą celomę.
POKRYCIE CIAŁA
Ścianę ciała podobnie jak u innych przemiłych zwierzątek stanowi wór powłokowo-mięśniowy. Na zewnątrz jest cienka warstwa oskórka (kutykuli) a pod nią jednowarstwowy nabłonek z gruczołami śluzowymi. Za nabłonkiem ukrywają się mięśnie okrężne (bo pierścienice, pierścienie są okrągłe) i wzdłużne (bo są wzdłuż). U np. pijawek są również mięśnie skośne. Celoma i ten wór którego nazwy nie chce mi się pisać, bo za długa tworzą HYDROSZKIELET – podstawowy aparat ruchu. Skurcze mięśni powodują poszerzanie się segmentu (mięśnie wzdłużne) lub wydłużanie (mięśnie okrężne… trochę fuck logic). Dzięki temu się ruszają.
UKŁAD POKARMOWY
Mają drożny układ podobnie jak nicienie. Również składa się z 3 odcinków. 1) przednie: w drugim segmencie jest otwór gębowy i jama gębowa, gardziel (zasysanie pokarmu) może być uzbrojona w zęby lub płytki szczękowe. Wysuwana na zewnątrz łapie zdobycz (wyobraźcie to sobie xDD). Po gardzieli jest przełyk i żołądek. U skąposzczetów i pijawek znajduje się rozszerzenie w przełyku zwane WOLEM. U np. dżdżownicy są tam gruczoły wapienne, których wydzielina zobojętnia treść pokarmową. Są tam również takie kieszenie na krew u pijawek, które krew lubią i chcą mieć na zapas.
2) środkowe 3) tylne z otworem odbytowym.
WYMIANA GAZOWA
Całą powierzchnią ciała. Te morskie mają oskrzela zewnętrzne na parapodiach.
UKŁAD KRWIONOŚNY
Pierwsze które mają ten cudowny układ! Ale to oznacza więcej pisania… ;c xD Pojawił się dlatego iż płyn celomy krąży tylko w granicach jednego segmentu. Jest układem zamkniętym i zbudowanym z dwóch głównych naczyń krwionośnych: grzbietowej i brzusznej. Są też małe naczynia okrężne. Nie mają serca! Krew jest raczej bezbarwna lub kolorowa w zależności od barwnika oddechowego. Teraz uwaga trudne nazwy:
HEMOGLOBINA – krew czerwona
HEMOERYTRYNA – różowa
CHLOROKRUORYNA – zielona (hehe takie ufo).
Barwniki są rozpuszczone w osoczu.
UKŁAD NERWOWY
Drabinkowy. Składa się ze zwojów NADPRZEŁYKOWYCH i PODPRZEŁYKOWYCH oraz OBRĄCZKI OKOŁOPRZEŁYKOWEJ i dwóch pni nerwowych. Przypomina to wszystko taką drabinkę. W każdym segmencie na pniach nerwowych znajdują się zwoje nerwowe zwane ZWOJAMI SEGMANTALNYMI. Narządami zmysłu są CHEMORECEPTORY i FOTORECEPTORY. Są to m.in czułki, wąsy, włoski itp. Fotoreceptory to jedna lub dwie pary oczu. Skąposzczety ich nie mają, ale mają tylko komórki światłoczułe.
UKŁAD WYDALNICZY
U nich tą f-cję pełnią METANEFRYDIA – w każdym segmencie jedna para (lubią prywatność ;)) U wielo i skąposzczetów w wydalaniu uczestniczą również komórki CHLORAGOGENOWE – znajdują się w zagłębieniu jelita środkowego i wychwytują różne zbędne produkty. Takie trochę jak te Fagocytarne u nicieni. Tylko one są wywalane za ciało jak się zużyją. U form wodnych produktem jest amoniak a u lądowych mocznik.
ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ
Głównie płciowo, gatunki rozdzielnopłciowe i obojnacze. Gonady rozwijają się w przednich segmentach tzw. segmentami płciowymi. U poszczególnych gromad jest dość zróżnicowany:
1) Wieloszczety – są rozdzielnopłciowe, zaplemnienie i zapłodnienie zewnętrzne, gamety są uwalniane do wody, najpierw pojawia się orzęsiona larwa, opada na dno i przeobraża się.
2) Skąposzczety i pijawki – obojnaki, zapłodnienie krzyżowe. Dojrzałe mają SIODEŁKO – kilka lub kilkanaście segmentów różniących się budową. Wydzielina z siodełka chroni zarodki. Po wzajemnym przekazaniu sobie nasienia przy bara bara jest ono przechowywane w tzw. ZBIORNICZKACH NASIENNYCH. Z wydzieliny siodełka powstaje śluzowa obrączka zwana MUFKĄ, która idzie sobie w stronę przodu ciała. W jej obrębie dochodzi do zapłodnienia zewnętrznego. Obrączka zasuwana jest z ciała i przekształca się w KOKON wewnątrz którego rozwijają się jaja. Ich rozwój jest prosty. Niektóre gatunki są zdolne do rozmnażania bezpłciowego polegającego na poprzecznym podziale ciała i regeneracji.
PIJAWKI
Pasożyty odżywiające się krwią. Mają przystosowany do tego ryjek i trzy ząbkowane szczęki. Produkują również HIRUDYNĘ substancję, która zapobiega krzepnięciu krwi.
Najliczniejsza grupa bezkręgowców w glebie. Ogólnie: są wszędzie. W wodzie, w gorących źródłach, na dnach oceanów, na górskich szczytach. Potrafią przetrwać wszędzie.
BUDOWA CIAŁA
Nicienie mają obłe, nieczłonowane ciało i symetrię dwuboczną. Są malutkie, ich liczba komórek raczej nie przekracza 500. Nie mają wici ani rzęsek – są obłe i niciowate 😛 Są trójwarstwowcami, tak jak płazińce. Występuje u nich pseudoceloma – pierwotna jama wypełniona płynem. Płyn ten tak sobie swobodnie pływa i dostarcza jadła do każdej komórki. Nadaje również sztywność, pełni funkcję SZKIELETU HYDRAULICZNEGO czyli tzw. HYDROSZKIELETU.
POKRYCIE CIAŁA
Ścianę stanowi wór powłokowo-mięśniowy. Zewnętrzna warstwa to OSKÓREK. Jest to taka ochronna skórka, zrzucana co jakiś czas. Można powiedzieć więc, że nicienie linieją, a rosną tylko po tym jak zrzucą skórę. Pod oskórkiem leży jedworastwowy nabłonek nazywany HIPODERMĄ. Tworzy on tzw. WAŁKI HIPODERMALNE – takie zgrubienia widoczne przez skórę.
Mają silnie zredukowane mięśnie (bo wysokie ciśnienie płynu w ich ciele). Pod hipodermą leży sobie tylko taka jedna warstwa o podłużnym układzie włókien, a pasma grzbietowe i brzuszne działają antagonistycznie przez co nicienie mogą zginać się w jednej płaszczyźnie i poruszać się tylko na boku.
UKŁAD POKARMOWY
Jest to dłuugi przewód, zaczynający się otworem gębowym, a kończący odbytem. Więc może jeść ile chce i trawić na bieżąco. Występuje u nich trawienie zewnątrzkomórkowe. Są trzy odcinki jelita: a) przednie – wysłane oskórkiem, rozpoczyna się otworem gębowym, który jest otoczony WARGAMI, na których sa receptory dotyku. W jamie gębowej znajdują się ząbki i listewki i sztybleciki, a dalej jest silnie umięśniona gardziel która pełni rolę takiej pompy ssąco-tłoczącej. b) środkowe bez oskórka c) tylne – wysłane oskórkiem i zakończone odbytem.
WYMIANA GAZOWA
Nie mają układu oddechowego. Pasożyty czerpią energię z beztlenowego rozkładu substancji odżywczych. U tych tlenowych wymiana zachodzi przez całe ich seksownie obłe ciało.
UKŁAD KRWIONOŚNY
Brak.
UKŁAD NERWOWY
Jest on zbudowny z takiego pierśnienia zwanego PIERŚCIENIEM OKOŁOGARDZIELOWYM, składającego się z kilku zwoi nerwowych. Ku tyłowi idą PNIE NERWOWE, dwa z nich są grubsze i biegną (bo chcą schudnąć) w wałkach hipodermalnych. Pnie nerwowe łączą się spoidłami poprzecznymi.
UKŁAD WYDALNICZY
Reguluje ciśnienie osmotyczne organizmu oraz dodatkowo za usuwnia produktów przemian materii. U większości gatunków przyjmuje kształt litery H. Składa się z dwóch kanałów wydalniczych i kanału poprzecznego (łukowo wygiętego) i przewodu wydalniczego który ma ujście po stronie brzusznej. Nicienie mają też komórki FAGOCYTARNE, które są takimi odkurzaczami Nono – zbierają wszystkie produkty przemian i ciała stałe nierozpuszczalne w wodzie i przechowują aż nicień nie dednie.
ROZMNAŻANIE I ROZWÓJ
Wyłącznie płciowo! To pierwsze takie zwierzę! xD Na ogół są rozdzielnopłciowe i występuje u nich dymorfizm płciowy – samce są mniejsze a ich tylnia część ciała jest skojrzeniowo wygięta 😉 Występuje u nich zapłodnienie wewnętrzne… Samce po odbębnieniu swojej roboty giną 😦 [*]
Nicienie są jajorodne choć sa również jajożyworodne (np. włosień kręty). Pasożyty składają więcej jaj (logiczne).
Rozwój może być prosty bądź złożony. Cykl rozwojowy dzięki Bogu w przeciwieństwie do płazińców nie wymaga zmiany żywiciela, ale niektóre wolą dwóch lub więcej. Jaja stają się INWAZYJNE – gotowe do dalszego rozwoju, dopiero gdy dojrzeją w odpowiednim środowisku.
CYKLE ROZWOJOWE
Glista ludzka
1) Zakażenie po spożyciu pokarmu lub wody z jajami inwazyjnymi.
2) W jelicie cienkim wylęgają się larwy, które przedostają się do naczyń krwionośnych.
3) Larwy wędrują przez wątrobę, z krwią do płuc, gdyż potrzebują tlenu. Tam włażą do pęcherzyków płucnych i rosną.
4) Jak już osiągną z 2mm idą w drogę przez oskrzela, tchawice i krtań do gardła i tam są odruchowo połykane (ble) i trafiają do jelita cienkiego, gdzie osiągają dojrzałość płciową.
5) Po kopulacji samice składają jaja, które wydostają się z kupą na zewnątrz.
Włosień kręty
1) Zjedzenie surowego i niedogotowanego mięsa z larwami.
2) Dzięki enzymom trawiennym, larwy tracą otoczkę i rozwijają się w dojrzałe osobniki.
3) Bara bara. Samce giną. Samice rodzą larwy, które idą sobie do naczyń limfatycznych i krwionośnych.
4) Przemieszczają się z krwią do różnych narządów, głównie do mięśni poprzecznie prążkowanych. Tam rosną i zwijają się spiralnie.
5) Wokół larw powstają tzw. CYSTY – torebki izolujące ja od tkanek żywiciela.
INNE NICIENIE PASOŻYTNICZE
– Owsik ludzki – trzeba myć ręce 🙂
-Filaria Bancrofta – pośredni żywiciel to komar. Powoduje chorobę zwaną Słoniowacizną – utrudniony przepływ limfy na wskutek czego pojawiają się olbrzymie obrzęki. Co ciekawe larwy są najaktywniejsze nocą i tylko badając krew w godzinach nocnych da się rozpoznać tą chorobę. Leczenie może trwać kilka miesięcy.
– Włosogłówka ludzka – można się zarazić poprzez picie nieprzegotowanej wody i jedzeniu nieumytych warzyw i owoców
– Tęgoryjec dwunastnicy – połknięcie wody z jajami (albo jaj z wodą).
Przechodzimy do kolejnych przemiłych zwierzątek, których jednak zakładam, że nie chcielibyście hodować w domu. Płazińce nazywane są płazińcami, bo są… płaskie. A ładniej mówiąc: mają wydłużone, spłaszczone grzbieto-brzusznie ciało i przybierają kształty liścia, płytki lub taśmy. Dzielą się na 3 gromady: wirki, przywry i tasiemce.
BUDOWA CIAŁA
Są to zwierzęta trójwarstwowe, więc nie mają rzadnych klei ani niczego w tym stylu tylko już piękną i oryginalną MEZODERMĘ. Oraz w porównaniu z wczesniejszymi zwierzaczkami mają również narządy i układy narządów, a nie rozsypane komórki. NIe mają celomy! Ale przestrzeń wypełnia PERENCHYMA. To taka se tkanka która np. rozprowadza żarcie.
POKRYCIE CIAŁA
Ścianą ciała jest wór powłokowo-mięśniowy z jednowartwowego nabłonka i jakiś tam mięśni. U wirków, które są szalone i wirkowate i ruszają się bardzo aktywnie są owłosione (mają rzęski) co pomaga im się ruszać oraz dużo śluzu na ciele (ochronny i ułatwia poruszanie) oraz RABDITY takie pręciki, które spełniają f-cję obronną lub pomagają przy zdobywaniu pokarmu. Są wyrzucane niczym nici w komórkach parzydełkowych (pamiętacie?). U płazińców komórki nabłonka zlewają się ze sobą i tworzą SYNCYTIUM co chroni przed enzymami trawiennymi i uszkodzeniami. Jesli chodzi o mięśnie to najbogatsze są wirujące wirki bo mają aż 3 rodzaje: okrężne, skośne i podłużne. Jakby nie patrząc one same są okrężne, skośne i podłużne. Za to u przywr i tasiemnców tylko okreżne i podłużne (bo nie są skośne. hehe)
UKŁAD POKARMOWY
Mają gębę (z pragęby hehe) która prowadzi do JELITA PRZEDNIEGO (bo z przodu to logiczne). Jego pierwszym odcinkiem jest gardziel, służaca do zdobywania pokarmu. Później jest jelito środkowe, gdzie zachodzi trawienie. Jest silnie rozbudowane.
Nie ma jelita tylniego i odbytu. Srają przez gębę. Więc obiad mogą zjesć dopiero jak wysrają śniadanie. Niektóre tasiemnce nie mają tego układu bo im wygodniej jest jeść całą powierzchnią ciała.
WYMIANA GAZOWA
NIe ma układu odechowego. Jak jest tlen to oddychają tlenem, jak nie ma to beztlenowo. I po co w ogóle ten podpunkt.
TRANSPORT SUBSTANCJI
Nie ma również układu krwionośnego. Jednak ubogie są no nie?
UKŁAD NERWOWY
Nie mają układu nerwowego.
Nie no żartuję. Składa się on z dwóch zwojów nerwowych w przedniej części ciała i odchodzących od niego pni nerwowych. Najlepiej działają pnie brzuszne. Układ tworzy taką siatkę. U wirków jako że są bardzo aktywne są narządy zmysłów. Np. chemoreceptory reagujące na różne substance, mechanoreceptory reagujące na dotyk i inne bodźce mechaniczne oraz fotoreceptory reagujące na światło. Te ostatnie to tkz. OCZKA które sa skupiskami komórek światłoczułych. STATOCYSTY podobnie jak te w ropaliach krążkopławów odpowiadają za równowagę.
UKŁAD WYDALNICZY
Typu PROTONEFRYDIALNEGO. System rozgałęzionych kanalików które z jednej strony są otworami wydalniczymi z drugiej zakończone komórkami PŁOMYKOWYMI, które są takie płomyczkiem w tunelu (hehe) i pchają siki w odpowiednią stronę. Kanaliki sa również wyposażone w wici, które pomagają. Głownie chodzi tu o regulację ciśnienia osmotycznego.
ROZWÓJ I ROZMNAŻANIE
(Oo nie najgorszy podpunkt)
Mogą się rozmnażać płciowo i bezpłciowo. Są na ogół obojniakami (HERMAFRODYTAMI – ciekawostka: Hermafrodyt w mitologii greckiej był pięknym i nieśmiałym młodzieńcem, w którym się zakochała jakaś nimfa Salmakis, wpadli w swoje obięcia podczas kąpieli, ale że chłopak się opierał, nimfa poprosiła bogów aby połączyli ich na zawsze. I tak powstało jedno ciało z cechami obojgu płci.) O zapłodnieniu wewnętrznym (tu już wracamy do płazińców). U obojniaków może dochodzić do samozapłodnienia lub zapłodnienia krzyżowego.
1) Wirki – lubię je bo mają prosty rozwój. Z jaj złożonych do wody lub przyczepionych do roślin rozwijają się małe wireczki. Ewentualnie mogą się przedzielić na mój i zregenerować swoje brakujące części.
2) Przywry i tasiemnce mają rozwój złożony. Lubię zmieniać żywicieli. ŻYWICIEL POŚREDNI to organizm, w której znajduje się postać larwalna, a dorosła woli ŻYWICIELI OSTATECZNYCH. Elementem układu rozrodczego są ŻÓŁTNIKI narządzy wytwarzające substancje odżywcze dla zapłodnionych, ubogich w żółtko jaj.
CYKLE ROZWOJOWE
Tasiemiec nieuzbrojony
1) Dojrzała postać jest sobie w jelicie cienkim u człowieka.
2) Zapłodnione jaja wychodzą sobie z organizmu razem z kupą.
3) Bydło zjada jaja (czyli kupę?) a z jaj wykluwają się larwy (ONKOSFERY). Mimo że tasiemiec jest nieuzbrojony onkosfery mają 3 pary sztyblecików, którymi przedostają się do mięśni.
4) Następne stadium to WĄGRA – jest to taki pęcherzyk z główką.
5) Po zjedzeniu mięsa wołowego następuje znowu cykl od początku.
Dojrzały tasiemiec –> jajo –> onkosfera –> wągier –> Am am smaszne mięsko –> postać dorosła
Żywiciel pośredni: bydło
Żywiciel ostateczny: człowiek
Tasiemiec uzbrojony (pośrednim jest świnia, a nie bydło)
Bruzdogłowiec szeroki
1) Jelito cienkie ssaków odżywiających się rybami.
2) Jaja trafiają do wody, wylęga się orzęsiona larwa KORACIDIUM. Rozwija się dalej dopiero jak zje ją drobny skorupiak – oczlik.
3) W przewodzie pokarmowym przekształca się w ONKOSFERĘ.
4) A później w PROCERKOID.
5) Jeśli oczlika coś zje, procerkoid przedostaje się do mięśni i przekształca w PLEROCERKOID.
6) Człowiek zaraża się po zjedzeniu surowych ryb, w których są plerocerkoidy (a ryby musiały zjeść oczlika, który zjadł koracidium – czyli oczlik jest najbardziej winny! Po co je pasożyty głupek jeden).
Dorosła postać –> jajo –> koracidium –> am am jakie to pyszne –> onkosfera –> procerkoid –> mm smasznego –> plerocerkoid –> jaka dobra ryba! mmm ! –> postać dorosła
Motylica wątrobowa:
1) Postać dorosła składa jaja, które ą wywalane z kałem.
2) Jaja potrzebują wody, jak ją dostaną wylęga się z nich ruchliwa larwa DZIWADEŁKO (miracidium).
3) Miracidium wchodzi sobie do ślimaka (błotniarki moczarowej) i wchodzi mu do wątroby, gdzie zamienia się w nieruchliwą SPOROCYSTĘ.
4) Sporocysta ma komórki jajowe, które rozwijają się bez plemników (PARTENOGENETYCZNIE – to tkz. dzieworództwo). Zamieniają się one w REDIE.
5) Redie są sobie w sporocyście i kiedy ona pęka, redie rozmnażają się partenogenetycznie. Powstają redie potomne lub CERKARIE.
6) Cerkarie opuszczają ciało ślimaka, pływają w wodzie aż zostaną leżeć na jakiś liściach. Wtedy tracą ogonek, dzięki któremu mogły pływać i zamieniają się w CYSTY.
7) Cysty trafiają się organizmy żywiciela wraz z roślinami. Młoda motylica wydostaje się z cysty i idzie sobie do wątroby.
Postać dorosła –> jajo –> dziwadełko (miracidium) –> fajny ślimak, wejdę se w niego –> sporocysta –> redie –> cerkarie –> jestem dorosły mogę wyjść z tego ślimaka –> cysty –> am am smaczna roślinka –> postać dorosła
PRZYSTOSOWANIA TASIEMNCÓW DO PASOŻYTNICTWA
– zanik narządów, bo po co komu one jak i tak siedzi w miejscu
– aparat czepny – haczyki (uzbrojony) i przyssawki (nieuzbrojony)
– wchłanianie pokarmu całą powierzchnią ciała
– powstawanie nowych członów i ich dojrzewnia, które są wypełnione jajami. Ostatnie człony odpadają i idą se z kałem.
– samozapłodnienie, ogromna liczba jaj
PRZYKŁADY PASOŻYTÓW CZŁOWIEKA:
Przywry:
Oprócz wyżej wymienionej motylicy jest również przywra kocia (kot żywicielem ostatecznym (lub człowiek .. lub pies)) oraz przywra krwi (Ż.O (żywyciel ostateczny) to oprócz człowieka małpa). Zarazić się można spożywając ryby lub znajdując się w wodzie, gdzie są larwy (lub spożywanie jej).
Tasiemce:
Oprócz wyżej wymienionych także jest bąblowiec, bardzo niefajny tasiemiec powodujący bąblowicę. Są dwie odmiany tej choroby, przy pierwszej pasożyt wędruje sobie do wątroby, płuc lub innego narządu gdzie wytwarzają się torbiele i powoli sobie rosną, a człowiek nawet o tym nie wie i dowiaduje się dopiero, kiedy zaczynają naciskać na inne narządy. Trzeba je usunąć chirurgicznie, gdzyż mogą pęknąć i spowodować rozsiew pasożyta po całym organizmie i w efekcie wstrząs anafilaktyczny.
Usunięte chirurgicznie torbiele
Przy drugiej odmianie pasożyt po prostu niszczy miąż wątroby, a potem przenosi się z krwią do płuc, oka, a nawet do mózgu. Leczenie jest bardzo trudno, jest duża śmiertelność, duże prawdopodonieństwo nawrotu. Choroba przypomina nowotwór.
Do zakażenia może dojść przy kontakcie z chorym zwierzęciem, bądź po zjedzeniu zakażonych jagód.
Mają wysokie preferencje co do wód. Mają to być oceany lub morza, czyste i dobrze natlenione. Są 4 gromady: stułbiopławy, krążkopławy, koralowce i kostkomeduzy.
BUDOWA CIAŁA
Na jednym końcu jest otwór gębowy otoczony czułkami lub ramionami okołogębowymi. Prowadzi do jamy chłonąco-trawiącej zwanej JAMĄ GASTRALNĄ. Ściany ich komórek też składają się z 2 warstw: epidermy – te zewnętrzne odważne komórki i endodermy – te tchórze wyściełające jamę gastralną. Między nimi też jest ten super glue MEZOGLEA. Podobnie jak u gabek. Bardzo chrakterystyczną i częstą na maturach i sprawdzianach cechą jest dwupostaciowość osób dorosłych. Warto zapamiętać porównanie budowy MEDUZY z POLIPEM oraz ich przemianę pokoleń. Niektóre gatunki mają obie te postacie inne tylko jedną.
A piękno przemiany pokoleń najlepiej oddaje ten filmik:
Po stronie zewnętrznej występują komórki zmysłowe, nerwowe, parzydełkowe (charakterystyczne). Po wewnętrznej tylko gruczołowe które wydzielają enzymy trawienne. Są również komórki nabłonkowo-mięśniowe i Intrstycjalne które pomagają w wykonywaniu ruchów, a te drugie przekształcają się w inne komórki. Takie tito jak u gąbek. W każdym razie komórki parzydełkowe to takie komóreczki z wyrostkiem czuciowym KNIDOCYLEM oraz pęcherzykiem wypełnionym płynem (często paraliżującym lub trującym) oraz ze spiralną nicią. Podrażnienie wyrostka powoduje wyrzucenie nicy, która wbija się w ciało ofiary gorzej niż strzepionka a paraliżujący jad potrafi zabijać.
CZYNNOŚCI ŻYCIOWE
Są to drapieżniki, łapią ofiarę za pomocą ramion i wprowadzają ją do otworu gębowego i żywcem trawią (bądź nie żywcem… zależy jak bardzo jesteś odporny na trujący płyn). Najpierw następuje trawienie pozakomórkowe czyli tylko enzymy wychodzą se z komórek gruczołowych i trawią a potem następuje trawienie wewnątrzkomórkowe i wtedy już skupiają się na nim komórki nabłonkowo-mięśniowe. Niestrawione resztki lądują przez otwór z powortem w wodzie.
W meduzach jest układ pokarmowo-naczyniowy składający się z części centralnej i kanałów promienistych i kanału okrężnego który biegnie wzdłóż krawędzi ciała. Więc całe ciało zostaje najedzone.
Układ nerwowy rozproszony bądź siateczkowy bo umówmy się że parzydełkowce wciąż nie są zbyt skomplikowanymi zwierzakami. Meduzy mają w parasolu tzw. ROPALI- CIAŁKA BRZEŻNE, które w sobie zawierają STATOCYSTY. Takie nasze ucho środkowe. Odpowiadają za zmysł równowagi. Oraz OCZKA – komórki światłoczułe. Chyba łatwo zapamiętać.
Meduzy poruszają się ruchem odrzutowym, a polipy czasami jak zachce im się ruszyć dupę to zazwyczaj pełzają bądź koziołkują.
ROZMNAŻANIE
1) Bezpłciowe – polipy: pączkowanie bądź strobilizacja. Pączkowanie – wiecie jak wygląda. O strobilizacji jest w tamtym filmiku.
2) Płciowe – najczesciej u meduz. Zazwyczaj są rozdzielnopłciowe. Gamety powstają z komórek interstycjalnych. Mają gonady!!!! U koralowców i stułbi gamety są wytwarzane przez polipy.
RAFY KORALOWE
Wśród koralowców ważne są korale madreporowe. Występują w wodach ciepłych, a zawartość soli wapnia jest odpowiednio wysoka. Żyją w koloniach tworząc rafy koralowe.
Osiadły tryb życia, zazwyczaj występują w koloniach. Wolą wody słone niż słodkie. Są trzy gromady (wapienne, krzemionkowe sześcioosiowe i gąbki różnoszkieletowe) – nie wiem czy to ważne.
BUDOWA CIAŁA
Jest to taki worek, u góry ma otwór wyrzutowy, bo wyrzuca wodę która nadpływa przez otwory wlotowe w ciele gąbki. Obszerna jama, która znajduje się w środku gabki zwie się SPONGOCELEM. Ściana ciała gąbek ma również podział na warstwy wewnętrzne i zewnętrzne. Zewnętrzne to komórki OKRYWAJĄCE (pinakocyty). Są płaskie,, wieloboczne i pełnią f-cję takiego nabłonka. Między nimi lub w nich znajdują się te kanały wlotowe i przez nie wpada woda. Wewnętrzna warstwa to komórki KOŁNIERZYKOWATE (choanocyty). Nie wiem dlaczego kołnierzykowate może dlatego że tworzą taki kołnież od wewnątrz. Ale kołnierz też ma swoje zewnątrz. Więc hmm..? W każdym razie mają one takie bajeranskie wici dzięki którymi mogą chwytać pokarm i jest ruch wody. Między tymi dwoma warstawami jest warstwa MEZOGLEI. Taki klej łączący obie warstwy. W niej znajdują się bardzo różne komórki np. PEŁZAKOWATE które uczestniczą w trawieniu pokarmu (pełzają i łapią pokarm..?) oraz ważne TITOPOTENCJALNE, które zamieniają się w każdy rodzaj komórki, więc im to tito do czego służyć. Za pewne jednak wybierają to co najłatwiejsze leniuchy jedne. W mezoglei są też fragmenty szkieletu wewnętrznego jak mineralne IGŁY (wapniowe lub krzemionkowe) albo WŁÓKNA (o charakterze białkowym nazywane sponginą). Są trzy typy budowy gąbek
1) askon 2) sykon 3) leukon
Jak widać komórki kołnierzykowate wyścielają kolejno jamy ciała, kanały lub kuliste komory.
CZYNNOŚCI ŻYCIOWE
Gąbki zjaają bakterie, prostisty, martwą materię organiczną z przepływającej ich ciało wodę (cały czas są olewane…). Są to więc tak zwane FILTRATORY. Na niefajne bodźce ze środowiska reagują dosyć słabo: mogą tylko zamknąć otwór odpływowy i pory.
Rozmnażają się płciowo i bezpłciowo – przez podział, fragmentację lub pączkowanie. Płciowo to zazwyczaj osobniki obojniacze, nie mają gonad, ale gamety powstają z komórek z mezoglei. DOjrzałe plemniki idą sobie do spongocytu, a później lecą w dal przez otwór wyrzutowy. A później wpadają w inne gąbki, do ich mezoglei i tam zapładniają komórki jajowe. Pojawia się taka fajna orzęsiona larwa, której zdjęcia za bardzo nie umiałam nigdzie znaleźć i opada na dno aby pogrążyć się w spokoju osiadniczego stylu życia.
Życie na Bio-Chemie 